X. W
znanych sanktuariach czy klasztorach pielgrzymi zamawiają nieraz setki Mszy
Św., których pracujący tam kapłani nie są w stanie odprawić. Co się dzieje z
tymi intencjami i pobranymi stypendiami?
Myślę, że warto podać w
tym miejscu najpierw pewną ogólną zasadę obowiązującą wszystkich kapłanów. A
mianowicie: Nikomu nie wolno przyjąć do osobistego odprawiania tylu ofiar
mszalnych, że sam nie może im zadośćuczynić w ciągu roku. Zdarzają się
niekiedy sytuacje usprawiedliwiające przyjmowanie większej liczby intencji
mszalnych. Dotyczy to zwłaszcza miejsc pielgrzymkowych. W takiej jednak
sytuacji konieczne są pewne indywidualne ustalenia między przyjmującym a
zamawiającym intencję mszalną. Tym przyjmującym najczęściej nie jest kapłan
mający odprawiać daną Mszę Św., lecz pracownik biura - brat zakonny, siostra
czy inna osoba do tego upoważniona. W normalnych warunkach przedstawia się
wtedy osobie zamawiającej trzy sposoby zadośćuczynienia jej wymaganiom odnośnie
do zamawianej intencji mszalnej. Msza św. może być:
-
odprawiona
jako oddzielna intencja w danym sanktuarium czy klasztorze;
-
złączona
wraz z innymi intencjami w tzw. Mszy św. zbiorowej;
-
przekazana
do odprawienia jakiemuś kapłanowi poza miejscem przyjęcia danej intencji
mszalnej.
Wszystko
jest zapewne zrozumiałe, jeśli chodzi o pierwszą sytuację, gdyż jest to
najczęstsza praktyka, z którą mamy do czynienia w parafiach. Praktyka Mszy św.
tzw. zbiorowych wygląda natomiast następująco. W niektórych sanktuariach czy
klasztorach odprawia się (bywa, że codziennie) Msze Św., w czasie których
poleca się wszystkie intencje, jakie kiedykolwiek zostały zamówione w danym
miejscu — nazywa się niekiedy te Msze św. „wieczystymi". Wytłumaczenie
tej nazwy jest proste, istnieje taki zwyczaj odprawiania np. od początku
istnienia zgromadzenia, który trwa i będzie trwać dopóty, dopóki będzie istniał
dany klasztor czy zgromadzenie. Zamówiona intencja nie jest wtedy wymieniana
literalnie podczas liturgii, jedynie odprawiający obejmuje myślą wszystkie intencje
zamówione kiedykolwiek do takiego odprawiania. Ofiary złożone przy okazji
zamawiania takich Mszy św. przeznaczane są na cele klasztoru czy sanktuarium, w
którym są odprawiane.
Jeśli zamawiający
intencję mszalną nie zgadza się na włączenie swojej Mszy św. do tzw. Mszy św.
zbiorowych, a nie ma możliwości indywidualnego odprawienia zamówionej
intencji, istnieje możliwość przekazania intencji mszalnej do odprawienia
kapłanowi, który nie posiada intencji mszalnych. Są to przede wszystkim kapłani
pracujący poza duszpasterstwem parafialnym, a więc np. wykładowcy w
seminariach duchownych, pracownicy kurii diecezjalnych, sądów duchownych,
księża będący na emeryturze. Przy ewentualnym przekazywaniu intencji mszalnych
należy zachować określone prawem kościelnym zasady, które są następujące:
-
intencje
i ofiary należy przekazać możliwie najszybciej;
-
przekazać
je można jedynie kapłanom, co do których jest moralna pewność, że sumiennie
zadośćuczynią zobowiązaniom;
-
przekazując
intencje, należy w całości przekazać także stypendia mszalne, z wyjątkiem
sytuacji, w której złożono wyższą ofiarę ze względu na osobę przyjmującego;
-
przyjmujący
i przekazujący intencje mszalne jest zwolniony z obowiązku troski o ich
odprawienie dopiero po potwierdzeniu przyjęcia intencji i ofiar przez innego
kapłana (nie wystarczy samo wysłanie intencji i ofiar);
-
czas,
w którym należy odprawić Msze Św., liczy się od momentu przyjęcia ich przez
kapłana mającego je celebrować.
Na duchownych, którzy
nie są w stanie zadośćuczynić przyjętym wcześniej zobowiązaniom mszalnym z
powodu np. choroby czy przeniesienia do pracy w parafii, gdzie intencje
mszalne są już przyjęte na kolejne miesiące, ciąży obowiązek przekazania ich
innym kapłanom.
Z przedstawionych
informacji wynika dość jasno, że Kościół bardzo dba o to, by zamówione intencje
mszalne były skrupulatnie odprawione, zgodnie z wolą zamawiającego i
składającego ofiarę. Prawodawca kościelny określił nawet, że: obowiązek i
prawo czuwania nad wypełnieniem zobowiązań mszalnych w kościołach kleru diecezjalnego
należy do ordynariusza miejsca, w kościołach zaś instytutów zakonnych łub
stowarzyszeń życia apostolskiego — do ich przełożonych.
Co się tyczy ofiar
składanych przy okazji zamawiania intencji mszalnych, można ogólnie powiedzieć,
że przekazywane są kapłanom, którzy je odprawiają. Z tym jednak że kapłani
diecezjalni otrzymują je jako formę wynagrodzenia, na swoje prywatne cele, a
kapłani zakonni, ze względu na ślubowane ubóstwo, nie otrzymują tych ofiar
bezpośrednio, lecz zostają one do dyspozycji ich zgromadzenia, które zarazem
zapewnia im niezbędne środki do życia w ramach wspólnoty, do której należą.