XI. Czy w
archidiecezji poznańskiej istnieje jakaś szczegółowa dyspozycja dotycząca
wynagradzania kapłanów pracujących w duszpasterstwie parafialnym?
Na wstępie trzeba
powiedzieć, że archidiecezja poznańska, tak jak cały Kościół, rządzi się w tym
względzie zasadami ustalonymi w prawie powszechnym. Niemniej jednak istnieją
pewne szczegółowe regulacje niektórych kwestii związanych z finansowaniem pracy
kapłanów zatrudnionych w duszpasterstwie parafialnym. Podkreślam jednak, że
większość tych ustaleń znajduje swoje zakorzenienie, a często także
potwierdzenie w ustaleniach Prawodawcy powszechnego.
Arcybiskup poznański w
1984 r., a więc w rok po wejściu w życie Kodeksu Prawa Kanonicznego, wydał
Dekret o prowadzeniu księgi intencji mszalnych, który zawiera dyspozycje
dotyczące wynagrodzenia kapłanów pracujących w duszpasterstwie parafialnym.
Chodzi tu przede wszystkim o wynagrodzenie z tytułu odprawianych Mszy św.
Stypendia ofiarowane przez wiernych nie mogą być samowolnie dzielone lub
przeznaczane w części na potrzeby kościoła, np. opłacanie personelu. Są one
własnością Kościoła, który pozwala celebrującemu kapłanowi na zatrzymanie
jednego z nich w ciągu dnia. Stypendia za Msze św. binowane i trinowane nie
mogą być przekazywane księżom celebrującym. Rządca parafii lub rektor kościoła
odpowiada osobiście za regularne przekazywanie ich miesięcznie lub kwartalnie
do Kurii. Wyjątek stanowi dzień Bożego Narodzenia, kiedy stypendium z Mszy św. binowanej,
a nawet trinowanej, przeznaczone jest do dyspozycji celebrującego daną Mszę
św.
Prawodawca partykularny
jednoznacznie zabronił kumulowania intencji i stypendiów mszalnych, np. z
okazji nowenny czy z jakiegoś innego powodu. Sprawami przyjmowania intencji
mszalnych i wywiązywania się z przyjętych zobowiązań wobec wiernych i Kościoła
obciążył sumienia kapłańskie.
W sposób jednostkowy
wypowiedział się na temat stypendiów mszalnych przy okazji ślubów i pogrzebów.
Podkreślił, że mają się one równać średniej stypendialnej. Jeśli ofiary złożone
za ślub lub pogrzeb nie przekraczają przeciętnej, to jest sumy, jaka w danej
parafii się powtarza, stypendium mszalne pozostaje na poziomie średniego
stypendium tej parafii. Jeśli ofiara za ślub czy pogrzeb wzrasta, stypendium
mszalne z tego ślubu lub pogrzebu należy powiększyć proporcjonalnie do powiększenia
się otrzymanej ofiary.
Oczywiste wydaje się, że
jeśli ktoś składając ofiarę przy okazji ślubu czy pogrzebu, sam podzielił
ofiarowaną sumę na intencję mszalną i ofiarę na rzecz parafii, należy postąpić
zgodnie z wolą ofiarodawcy.
Sytuacja finansowa
księży uczących religii w szkołach zmieniła się na korzyść od 1997 roku, kiedy
to zaczęli za swoją pracę dydaktyczną i wychowawczą być wynagradzani jak inni
uczący. Odtąd ofiary otrzymane z tytułu odprawionych Mszy św. stały się dla
nich dodatkiem do pensji szkolnych.
Bywa niekiedy, że
proboszcz lub wikariusz parafii, na której terenie znajduje się szpital, jest w
nim zatrudniony na stanowisku kapelana. Kapelan szpitala ma prawo do pensji
wypłacanej przez szpital, którego jest pełnoprawnym pracownikiem. W takiej
sytuacji również ofiary otrzymane z tytułu odprawionych Mszy św. stają się dla
tego księdza dodatkiem do pensji, tym razem nie szkolnej, lecz szpitalnej.
Tak kształtują się
prywatne finanse kapłanów naszej archidiecezji pracujących w duszpasterstwie
parafialnym, niezależnie od tego, czy są na stanowisku proboszcza czy
wikariusza. Pieniądze zbierane w kościele przeznaczane są na różnorakie cele
parafialne. Odpowiedzialnym za właściwe wydatkowanie tych środków jest zawsze
proboszcz.