I. Czym jest
chrzest w rozumieniu prawa kanonicznego i co on nam daje?
Odpowiadając na to pytanie, warto zajrzeć do Kodeksu
Prawa Kanonicznego. I tak kan. 849 stwierdza: Chrzest, brama sakramentów,
konieczny do zbawienia przez rzeczywiste lub zamierzone przyjęcie, który
uwalnia ludzi od grzechów, odradza ich jako dzieci Boże i przez upodobnienie
do Chrystusa niezniszczalnym charakterem włącza ich do Kościoła, jest ważnie
udzielony jedynie przez obmycie w prawdziwej wodzie z zastosowaniem koniecznej
formy słownej.
Chrzest jako „brama sakramentów” otwiera możliwość
skutecznego korzystania z następnych łask Bożych mogących spłynąć tylko drogą
sakramentalną. Co więcej, warunkuje on ważność innych sakramentów. Ktoś, kto
nie został ochrzczony, nie może ważnie przyjąć: bierzmowania, Eucharystii,
pokuty, namaszczenia chorych, kapłaństwa czy małżeństwa - niezależnie od tego,
po czyjej stronie leży wina za brak chrztu (rodziców dziecka, samego zainteresowanego
czy przedstawiciela Kościoła, który z jakiegoś powodu odmówił tego sakramentu
lub udzielił go nieważnie). Rzeczywisty brak chrztu pozbawia człowieka
możliwości uczestniczenia w radościach niebieskich. Prawodawca oprócz
rzeczywistego przyjęcia chrztu wspomina również o zamiarze przyjęcia. Chodzi
mu o tzw. chrzest z pragnienia, który określił w sposób przystępny Sobór
Watykański II: Ci, którzy bez własnej winy, nie znając Ewangelii Chrystusowej,
szczerym sercem szukają jednak Boga i wolę Jego przez nakaz sumienia poznaną
starają się pod wpływem łaski pełnić czynem, mogą osiągnąć wieczne zbawienie.
Nie odmawia też Opatrzność Boża koniecznej do zbawienia pomocy takim, którzy
bez własnej winy w ogóle nie doszli do wyraźnego poznania Boga, a usiłują, nie
bez łaski Bożej, wieść życie uczciwe.
Chrzest uwalnia ludzi od grzechu pierworodnego i grzechów
uczynkowych, tzn. tych wszystkich, które popełnili za swojego życia. Sprawia,
że konkretny człowiek prócz miana dziecka swoich rodziców nabywa prawo
nazywania się „dzieckiem Bożym” oraz wszystkie związane z tym przywileje i
obowiązki. Włącza ich tym samym do Kościoła i tu, jak mówi Sobór: ... dzięki
otrzymanemu znamieniu przeznaczeni są do uczestnictwa w kulcie religii chrześcijańskiej
i odrodzeni jako synowie Boży, zobowiązani są wyznawać przed ludźmi wiarę, którą
otrzymali od Boga za pośrednictwem Kościoła.
Aby chrzest był ważny, kandydat musi zostać obmyty w
cieczy, która nie budzi u nikogo wątpliwości co do tego, że jest wodą a także
dokonujący tej czynności, posiadający intencję czynienia tego co czyni Kościół,
musi wypowiedzieć poprawnie formułę sakramentalną.
Jako podsumowanie próby odpowiedzi na pytanie: co nam
daje chrzest? celowe będzie przytoczenie słów Katechizmu: Skutek chrztu lub
łaski chrzcielnej jest bardzo bogatą rzeczywistością. Obejmuje ona: odpuszczenie
grzechu pierworodnego i wszystkich grzechów osobistych, narodzenie do nowego
życia, przez które człowiek staje się przybranym synem Ojca, członkiem
Chrystusa, świątynią Ducha Świętego. Przez fakt przyjęcia tego sakramentu
o-chrzczony jest włączony w Kościół, Ciało Chrystusa, i staje się uczestnikiem
kapłaństwa Chrystusa.